Jeszcze do niedawna olej wydawał się nieodłącznym elementem instalacji wytwarzania sprężonego powietrza. W ostatnich latach zmieniło się to w sposób diametralny, ponieważ dziś dostępne już są na rynku sprężarki bezolejowe, wytwarzające sprężone powietrze wolne od jakichkolwiek zanieczyszczeń olejowych.
Sprężone powietrze jest chętnie stosowane w zakładach przemysłowych ze względu na swoją „elastyczność”. Konwencjonalne kompresory używają olej jako podstawowy czynnik odprowadzający ciepło oraz smarujący. To niesie za sobą spore ryzyko przedostawania się cząsteczek do układu przesyłowego.
Współczesne bezolejowe kompresory przemysłowe są w pełni funkcjonalne, nieodbiegające pod względem wydajności tradycyjnym rozwiązaniom wykorzystującym olej. Całkowite pozbycie się cząsteczek oleju ze sprężonego powietrza jest sporym wyzwaniem, które również kosztuje. Niezbędna jest instalacja wielu specjalistycznych filtrów do oleju w poszczególnych miejscach instalacji, np. przed punktami odbioru.
Postaci występowania oleju i dostosowane do nich filtry
W systemach sprężonego powietrza można wyróżnić trzy postaci, pod którymi występuje olej:
- emulsja olejowo-wodna,
- aerozole,
- opary olejowe.
Filtry standardowe są relatywnie skuteczne w przypadku emulsji olejowo-wodnej. Większe wyzwanie stanowią aerozole przybierające rozmiary rzędu od 0,01 do 1 mikrona. W ich przypadku niezbędne jest stosowanie filtrów koalescencyjnych, które powinny być narażone na kontakt tylko z zanieczyszczeniami o rozmiarze maks. 5 mikronów. Oznacza to, że wcześniej należy zamontować układ filtracji usuwający większe cząstki. W przeciwnym razie może dojść do zatkania i zablokowania filtra, co przekłada się na stosowne straty finansowe.
Kolejnym typem olejowego zanieczyszczenia są opary olejowe, których usunięcie jest możliwe, dzięki zastosowaniu złóż adsorbcyjnych (np. węgla aktywnego). Właściwy adsorbent posiada zdolność do przyciągania cząsteczek oleju tworzących opary. Układ filtracji składający się z filtrów standardowych, koalescencyjnych oraz węgla aktywnego to szereg kosztownych w zakupie i eksploatacji elementów, które przynajmniej częściowo okażą się nieprzydatne w przypadku kompresorów bezolejowych.
Woda jako substancja smarująca
Odpowiedzią na powyższe problemy jest w pełni bezolejowa sprężarka, która znajduje się w katalogach coraz większej liczby producentów z tej branży. Przykładem są urządzenia marki LENTO. Wysoka jakość sprężonego powietrza jest udowodniona poprzez spełnienie wymagań normy ISO 8573-1. Alternatywą dla oleju w tym przypadku jest woda, która doskonale sprawdza się w odprowadzaniu ciepła oraz ograniczeniu tarcia. W rzeczywistości, woda pochłania ciepło skuteczniej niż olej. Jeśli dodamy do tego, że jest to środek naturalny oraz neutralny okaże się, że jest to rozwiązanie lepsze niż olej.
Nieskazitelna czystość sprężonego powietrza to nie jedyny atut tych sprężarek. O wysokich właściwościach wydajnościowych oraz niezawodności decydują:
- napęd bezpośredni 1:1 – ograniczenie strat energii wynikających z potrzeby przenoszenia energii z silnika do układów sprężających np. poprzez wykorzystanie koła zębatego;
- płynna regulacja wydajności (regulacja prędkości obrotowej silnika) – niższe koszty za energię; dzięki tej funkcjonalności możliwe jest wytwarzanie takiej ilości powietrza, jaka aktualnie jest potrzebna w zakładzie;
- kompletne układy uzdatniania sprężonego powietrza (oczyszczanie, chłodzenie, odolejanie);
- dostępna klasa mocy: 15 – 110 kW.
Czyste, sprężone powietrze, wolne od cząsteczek oleju jest szczególnie istotne w określonych branżach:
- spożywczej,
- farmaceutycznej,
- medycznej,
- elektronicznej,
- chemicznej.
Właściwie, jest to optymalne rozwiązanie wszędzie tam, gdzie jakość wyrobu gotowego jest stawiana na pierwszym miejscu. Obecność cząsteczek oleju w sprężonym powietrzu stanowi zagrożenie nie tylko dla nabywcy produktu, ale także osób przebywających w zakładzie. Dodatkowo, zanieczyszczone olejem sprężone powietrze negatywnie wpływa na stan techniczny poszczególnych elementów instalacji, co może doprowadzić do szybszego zużycia i kosztownych napraw.
Źródło: Almig – Sprężarki powietrza
